Ήρθε η Πρωτομαγιά παιδιά
στους κάμπους σκορπιστείτε,
μες στη δροσούλα κι ευωδιά
πετάξετε, χαρείτε.
Λουλούδια φέρτε δροσερά
κάντε όμορφο στεφάνι
και τραγουδήστε με χαρά:
“Ο Μάης, νά τος, φτάνει!”
(Ποίημα Ιω. Συκώκη)
Αλφαβητάριο 1978
Πρωτομαγιά ονομάζεται η πρώτη μέρα του Μαΐου, η οποία είναι μέρα α(πε)ργίας για πολλές χώρες του κόσμου και αποτελεί ημέρα εορτασμού της άνοιξης, των λουλουδιών και της φυσικής ομορφιάς για πολλές χώρες του βόρειου ημισφαιρίου. Φέτος η αργία της Πρωτομαγιάς μετατίθεται για την Τρίτη 4 Μαΐου 2021.
Ο εορτασμός όμως της Πρωτομαγιάς είναι ένα από τα πολλά αρχαία παγανιστικά έθιμα που έχουν επιβιώσει μέχρι σήμερα.
Η Πρωτομαγιά είναι συνώνυμη με την Παγκόσμια Μέρα των Εργατών (Εργατική Πρωτομαγιά), την ημέρα δηλαδή που τιμώνται οι αγώνες του εργατικού κινήματος. Σαν γιορτή των εργατών καθιερώθηκε το 1889, για να θυμόμαστε το ξεσηκωμό των εργατών του Σικάγου, την 1η Μαΐου του 1886.
Το Μαγιάτικο Στεφάνι
Κάθε χρόνο, φτιάχνουμε το μαγιάτικο στεφάνι, ένα απο τα πιο αγαπημένα έθιμα μικρών και μεγάλων. Με μια βόλτα στην εξοχή, σε λιβάδια και αγρούς για να ‘πιάσουμε τον Μάη’, μαζεύουμε κάθε λογής και χρώματα λουλούδια τα οποία πλέκουμε σε στεφάνι. Το στεφάνι του Μάη με τα υπέροχα ανοιξιάτικα λουλούδια, το στολίζουμε στην είσοδο του σπιτού μας και σύμφωνα με το έθιμο, παραμένουν εκεί μέχρι τις 23 Ιουνίου (παραμονή του Άη Γιάννη του Λαμπαδάρη ή Κλήδονα) που γίνεται το αντίστοιχο έθιμο. Σε κάθε γειτονιά συνηθίζεται να ανάβουν φωτιές στους δρόμους, όπου τα παιδιά καίνε τα αποξηραμένα πλέον μαγιάτικα στεφάνια και πηδάνε πάνω από τη φωτιά.
Aς δούμε μερικές παροιμίες για το μήνα Μάιο
Μάης Πενταδείλινος και πάντα δείλι θέλει
Ο Μάης φτιάχνει τα σπαρτά κι ο Μάης τα χαλάει
Μάης άβρεχος, μούστος άμετρος.
Απρίλης, Μάης, κοντά ειν’ το θέρος.
Μάη μου χρυσομάη μου με τις περίσσιες χάρες με στέφανα μαγιάτικα μ’ όμορφα τριαντάφυλλα
Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι.
Πρωτομαγιά στην Κέρκυρα
Η πρώτη ημέρα του Μάη στην Κέρκυρα γιορτάζονταν με ένα διαφορετικό έθιμο που δεν συναντάται στις άλλες Ελληνικές πόλεις. Οι χωρικοί έφερναν στην πόλη κορμό κυπαρισσιού, το φύλλωμα του οποίου είχαν στολισμένο με ξύλινα στεφάνια και πολύχρωμες κορδέλες. Κρεμούσαν πασχαλινά κόκκινα αυγά, κουκουνάρια, αγκινάρες και άλλα φρούτα επιχρυσωμένα, περιστέρια και άλλα τέτοια. Το δέντρο τούτο του Μαΐου, «Το Μαγιόξυλο», θύμιζε το Χριστουγεννιάτικο δένδρο. Οι χωρικοί που κρατούσαν το κυπαρίσσι τραγουδούσαν έξω από τα σπίτια.
Το έργο του Χαρ. Παχή, «Πρωτομαγιά στη Κέρκυρα» 1875- 1881, Εθνική Πινακοθήκη, αποτυπώνει την παραδοσιακή κερκυραϊκή Πρωτομαγιά του 19ου αιώνα και μας δίνει πολλές λαογραφικές πληροφορίες.
Πρωτομαγιά του Ι.Πολέμη
Λουλούδια ας διαλέξομε
και ρόδα και κρίνα
κι ελάτε να πλέξομε
στεφάνια μ’ εκείνα
στο Μάη, που σήμερα
προβάλλει στη γη.
Οι κήποι, που στόλισαν
το κάθε κλωνάρι,
ευθύς μοσχοβόλησαν
κι ανθίσαν για χάρη
του Μάη, που σήμερα
προβάλλει στη γη.
(από το βιβλίο: Αναγνωστικό της Γ΄ Δημοτικού, Aθήναι 1966)
Παιχνίδι μνήμης με έργα ζωγραφικής εμπνευσμένα από την Πρωτομαγιά
Ελάτε να παίξουμε ένα παιχνίδι μνήμης με πίνακες ζωγραφικής εμπνευσμένους από την Πρωτομαγιά;
Στον παρακάτω σύνδεσμο:
Αινίγματα για τα λουλούδια
Ας μαντέψουμε παιδιά , αινίγματα ευωδιαστά! (Τις απαντήσεις θα τις βρείτε στο τέλος της σελίδας)
Α. Τριάντα φούστες φόρεσε
και στο χορό πηγαίνει
και τη λαμπρή της ομορφιά
κανείς δεν παραβγαίνει .
Τι είναι ;
Β. Μυρίζω ωραία ,
αγκάθια έχω ,
τσουκνίδα δεν είμαι ,
ξαδέρφη την έχω !
Τι είμαι ;
Γ. Αν και θρόνος μου ταιριάζει ,
θέση μου είναι το περβάζι .
Τι είναι ;
Δ. Είμαι λουλούδι όμορφο ,
που άμα με μαδήσεις ,
θα μάθεις και το μυστικό
αν σ’ έχει αγαπήσει !
Τι είμαι ;
Ε. Ποιο είναι εκείνο το λουλούδι
άσπρο άσπρο και αγνό
που το πήρε η Παναγίτσα ,
για να γεννήσει το Χριστό ;
Απαντήσεις Α. Το Τριαντάφυλλο, Β. Η Τριανταφυλλιά, Γ. Ο βασιλικός, Δ. Η μαργαρίτα, Ε. Ο κρίνος
Παραμύθι της Πρωτομαγιάς
Βασισμένο στα “365 παραμύθια της Θείας Λένας” , το παραμύθι της Πρωτομαγιάς περιγράφει τον πόλεμο μεταξύ του Ήλιου και του Χειμώνα για να έρθει ξανά η Άνοιξη την Πρωτομαγιά.
Καλή Πρωτομαγιά με Υγεία, Ευτυχία και Καλοτυχία.